Thị trưởng San Jose Matt Mahan đã công khai phản đối một sáng kiến trên lá phiếu tháng Mười một có thể mở rộng kiểm soát tiền thuê nhà để bao phủ tất cả các loại hình nhà ở tại California.
Luật tiểu bang đã cấm các thành phố trong nhiều thập kỷ về việc hạn chế tăng giá thuê đối với các ngôi nhà đơn lẻ và căn hộ được xây dựng sau năm 1995. Đề xuất 33 sẽ bãi bỏ luật đó và cho phép các thành phố kiểm soát giá thuê cho các người thuê mới. Ý tưởng này đã khiến Mahan và một liên minh mới được thành lập gồm 22 thị trưởng khác trên toàn tiểu bang phản đối mạnh mẽ.
Theo thời gian và khi các ngôi nhà mới được xây dựng, các nhà vận động cho thuê cảnh báo rằng kiểm soát tiền thuê sẽ áp dụng cho ít tòa nhà hơn. Các đối thủ lập luận rằng việc bãi bỏ Đạo luật Nhà ở Costa-Hawkins năm 1995 sẽ khiến các thành phố không còn động lực xây dựng thêm nhà ở giá rẻ.
“Quá nhiều gia đình đang gặp khó khăn vì chi phí nhà ở cao,” Mahan nói trong một tuyên bố từ liên minh thị trưởng. “Với tư cách là thị trưởng, tôi tập trung vào việc đảm bảo San Jose xây dựng nhà ở mới ở trung tâm thành phố và gần các phương tiện giao thông công cộng nhanh chóng và đáng tin cậy. Đề xuất 33 sẽ khiến San Jose, và cả tiểu bang California, khó đạt được các mục tiêu nhà ở giá rẻ của chúng tôi và giúp các gia đình đang vật lộn với chi phí nhà ở tăng vọt.”
Đề xuất 33 là phiên bản mới nhất của một biện pháp trên lá phiếu mà cử tri đã bác bỏ hai lần trước đây, vào năm 2018 và 2020. Các đối thủ cho rằng giá trị bất động sản sẽ giảm và làm giảm động lực phát triển nhà ở mới, dẫn đến việc tăng giá cho những căn nhà đã tồn tại.
Trong khi đó, các nhà ủng hộ lập luận rằng việc tăng giá thuê không hợp lý khiến quá nhiều cư dân gần như rơi vào tình trạng vô gia cư — và rằng biện pháp này trả lại quyền điều hành lập pháp cho các nhà lãnh đạo địa phương được bầu.
Một trong những người ủng hộ biện pháp này là Phó Chủ tịch Hội đồng Quỹ Đất Cộng đồng South Bay Sandy Perry.
“Đối với một người tuyên bố quan tâm đến tình trạng vô gia cư, việc Thị trưởng Mahan phản đối Đề xuất 33 là hoàn toàn sai,” Perry nói với San José Spotlight. “Nếu bạn không làm gì đó về việc tăng giá thuê, các cam kết của bạn về tình trạng vô gia cư sẽ không hiệu quả. Bạn thậm chí có thể gọi đó là sự đạo đức giả.”
Mahan từ chối bình luận ngoài tuyên bố trên. Quan chức khác được liệt kê từ Hạt Santa Clara là Thị trưởng Gilroy Marie Blankley, người không ngay lập tức phản hồi yêu cầu bình luận.
Perry cho biết ông đã tranh luận với Mahan về vấn đề này.
“Thị trưởng đưa ra điều này — chắc chắn ngành bất động sản đưa ra điều này — rằng chúng ta cần giải phóng thị trường tư nhân, nhưng thị trường tư nhân không hoạt động,” Perry nói. “Nếu động lực duy nhất cho phát triển nhà ở là tăng giá thuê, điều đó không giải quyết được cuộc khủng hoảng nhà ở giá rẻ của chúng ta.”
Tám thị trưởng trong liên minh đến từ Quận Cam. Các lãnh đạo Đảng Dân chủ tiểu bang cũng đã ký vào để phản đối biện pháp này.
“Đề xuất này là một lỗ hổng khổng lồ cho phép một số chính quyền địa phương chọn lọc không phải chịu trách nhiệm về nhà ở giá rẻ và mở cửa cho việc xóa bỏ mọi tiến bộ mà chúng ta đã đạt được về nhà ở trong 20 năm qua,” Thượng nghị sĩ tiểu bang Toni Atkins nói trong một tuyên bố. “Tất cả những gì tôi có thể nói là đừng bị lừa.”
Brandon Pho – San Jose Spotlight biên dịch